Τετάρτη 21 Μαΐου 2014

Η ETA SA Manufacture Horlogère Suisse και η μηχανή 2824-2

Ψάχνοντας για ρολόι, πολλές φορές διαπιστώνουμε ότι δημιουργίες διαφορετικών εταιρειών φορούν μια μηχανή που έχουμε "συναντήσει" και κάπου αλλού. Εννοώ την ΕΤΑ 2824-2, που θα την δείτε σε Tissot, αλλά θα την δείτε και σε TUDOR. Θα την δείτε ακόμα και σε ρολόγια μικρών εταιρειών που πωλούν μόνο μέσα από το site τους -όπως η σημαντικότατη γερμανική stowa. Κάποιες φορές θα την συναντήσετε τροποποιημένη (modified eta 2824) και ίσως με άλλο όνομα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με την Breitling cal 17 (is a rhodium plated ETA 2824-2). Μπορεί ακόμα να δείτε και κάποιον κλώνο της. Για παράδειγμα, μια ακόμα πολύ σημαντική γερμανική εταιρεία, η sinn, χρησιμοποιεί την Sellita SW 200-1, που είναι ελβετική μηχανή και σχεδόν αντιγραφή της ΕΤΑ 2824-2.

Ποια είναι αυτή η ΕΤΑ και γιατί η μηχανή της γνωρίζει τόσο μεγάλη επιτυχία; H ETA SA Manufacture Horlogère Suisse είναι μια εταιρεία που ανήκει στο Swatch Group, έχει έδρα το Grenchen της Ελβετίας και έχει απορροφήσει μερικές από τις σημαντικότερες ελβετικές εταιρείες κατασκευής μηχανών για ρολόγια, όπως η Valjoux, η Peseux και η Lemania. Για την ιστορία της μπορείτε να διαβάσετε πολλά στην wikipedia. Να σημειώσουμε ότι ξεκίνησε το 1856 στο Grenchen, με το όνομα "Dr. Girard & Schild“ και το 1905 πήρε το όνομα Eterna. Το 1932 χωρίστηκε σε Eterna που παρουσίαζε ολοκληρωμένα ρολόγια και ETA, που κατασκεύαζε μηχανές για την ίδια και άλλες ελβετικές εταιρείες ρολογιών. Στην πραγματικότητα αυτός ο διαχωρισμός ήταν απαραίτητος για τη συμμετοχή της ΕΤΑ στο ASUAG (Allgemeine Schweizerische Uhrenindustrie AG, franz.: Société Générale de l'Horlogerie Suisse was a group of Swiss watch companies) που ιδρύθηκε το 1931 με τη βοήθεια του ελβετικού κράτους και ελβετικών τραπεζών, για να αντιμετωπισθούν φαινόμενα όπως η μεγάλη οικονομική κρίση του 1929. Το πόσο επηρεάστηκε η ελβετική ωρολογοποιία, από την κρίση, φαίνεται στις εξαγωγές. Από 307 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα το 1929 έπεσαν στα 86 το 1932 (δείτε εδώ).

Δυο πράγματα, που νομίζω ότι θα βοηθήσουν όσους δεν έχουν ασχοληθεί πολύ με το θέμα ρολόι, είναι τα εξής:
- στην ωρολογοποιία ο κατασκευαστής ρολογιών και ο κατασκευαστής μηχανών πολλές φορές δεν είναι ο ίδιος. Ελάχιστες εταιρείες φτιάχνουν τα πάντα μόνες τους και τις περισσότερες φορές μια μηχανή που φτιάχνεται in-house (από την εταιρεία που φτιάχνει το ρολόι δηλαδή) και είναι αποκλειστική ανεβάζει πάρα πολύ την τιμή του τελικού προϊόντος.
- οι εταιρείες που φτιάχνουν ρολόγια πολλές φορές δεν αγοράζουν τελειωμένες μηχανές αλλά αυτό που είναι γνωστό σαν Ébaucheδηλαδή μια μη ολοκληρωμένη και μη συναρμολογημένη μηχανή πάνω στην οποία "χτίζουν" μια "νέα" και ίσως διαφορετική μηχανή.

H κρίση του 1929 ήταν η αιτία που φτιάχτηκε ο ASUAG. Τα πράγματα για αυτή την ένωση εταιρειών πήγαν τόσο καλά ώστε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 έγινε ο μεγαλύτερος παραγωγός μηχανών και τμημάτων μηχανών (Balance wheels, Balance Springs (Spiral), Assortments, Watch Stones ("rubis"). Δυστυχώς κατά τη διάρκεια της ίδιας δεκαετίας, η ελβετική ωρολογοποιία βρέθηκε μπροστά σε τεράστια προβλήματα. Οι δύο πετρελαϊκές κρίσεις –το 1973 και το 1979- προκάλεσαν μια παγκόσμια ύφεση. Η πτώση του δολαρίου έναντι του ελβετικού φράγκου μείωσε τις εξαγωγές στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Τα quartz ρολόγια αμερικανικών και ιαπωνικών εταιρειών θεωρήθηκαν μια σύγχρονη, αξιόπιστη και προσιτή λύση για όποιον ήθελε να αγοράσει ρολόι, με αποτέλεσμα πολλοί αγοραστές να τα προτιμούν από τις ελβετικές δημιουργίες. Παραδοσιακές ελβετικές εταιρείες κινδύνεψαν να κλείσουν ή έκλεισαν όπως η Blancpain. Αυτή την φορά η λύση ήρθε από τον Nicolas George Hayek, ο οποίος αγόρασε και ένωσε ASUAG και SSIH (Omega - Tissot και μερικές ακόμα εταιρείες) το 1983, φτιάχνοντας το Swatch Group Ltd.

Στα χρόνια του ASUAG, οι εταιρείες του, διατήρησαν το παλαιό τους management αποφεύγοντας όμως πόλεμο τιμών μεταξύ τους. Ταυτόχρονα καθιέρωσαν κάποια κοινά χαρακτηριστικά που θα έπρεπε να έχουν σημαντικά τμήματα των μηχανών για να περιοριστεί το κόστος. Ακόμα φρόντισαν να χωρίσουν τις δραστηριότητες τους για να μην υπάρχει ανταγωνισμός στα προϊόντα που παρουσίαζαν. Έτσι κάποιες εταιρείες έφτιαχναν κυρίως κουρδιστές μηχανές (πολύ γνωστή σήμερα είναι η unitas που έφτιανε η ARSA/AUGUSTE REYMOND) κάποιες άλλες όπως η Valjoux και η Venus έφτιαχναν χρονογράφους ενώ η ETA ασχολήθηκε με τις αυτόματες μηχανές.

Αντίθετα τo Swatch Group αποφάσισε να ακολουθήσει εντελώς διαφορετική πολιτική. Μια εταιρεία, η ΕΤΑ, έγινε ο αποκλειστικός προμηθευτής μηχανών όχι μόνο των εταιρειών του group αλλά στην πραγματικότητα σχεδόν όλων των ελβετικών και γιατί όχι όλων των "δυτικών" εταιρειών. Λέμε σχεδόν γιατί υπάρχουν οι εταιρείες της Υψηλής Ωρολογοποιίας οι οποίες φτιάχνουν πολλές από τις μηχανές τους in-house, υπάρχει και η Rolex που πλέον φτιάχνει τα πάντα μόνη της, υπάρχει η Ζenith με τον περίφημο χρονογράφο El-Primero και μερικές ακόμα. Για να φτάσει σε αυτήν την θέση η ΕΤΑ χρειάστηκε δυο πράγματα:

To ένα ήταν μια ακόμα θυγατρική τουSwatch Group η Nivarox-FAR. Πρόκειται για μια εταιρεία που ιδρύθηκε το 1984 από την συνένωση δυο μελών του ASUAG, των Nivarox SA και Fabriques d’Assortiments Réunis (FAR). Η συγκεκριμένη εταιρεία είναι η μοναδική στην Ελβετία που μπορεί να παράγει μαζικά balance springs καθώς επίσης και μερικά ακόμα μικροσκοπικά τμήματα μια μηχανής όπως τα balance wheels, anchors, pallets, escapements, main springs, και small gears. Έτσι ακόμα και οι εταιρείες που σχεδίασαν in-house μηχανές έπρεπε να προμηθευτούν εξαρτήματα από το Swatch Group, το οποίο όμως κρατούσε το μεγαλύτερο μέρος για τον εαυτό του (ΕΤΑ).

Το δεύτερο που οδήγησε την ΕΤΑ στην θέση που κατέχει σήμερα είναι ότι πήρε το δικαίωμα να παράγει αυτή, με το όνομά της και αποκλειστικά μηχανές που είχαν φτιαχτεί από παλιούς συνεταίρους. Η οικογένεια Valjoux 7750 έγινε ΕΤΑ 7750 και η Unitas 6497/6498 έγινε ΕΤΑ 6497/6498. Από την παλιά ΕΤΑ κράτησε κυρίως δυο οικογένειες μηχανών. Την 2824 και την 2892.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα και για όσο το επιθυμούσε το Swatch Group, αυτές είναι οι μηχανές που κυριάρχησαν απόλυτα στην αγορά. Ο λόγος που σταμάτησε -αν σταμάτησε- αυτή η κατάσταση είναι η απόφαση του Nicholas Hayek το 2002 να σταματήσει να δίνει τις μηχανές της ΕΤΑ στις εταιρείες που δεν ανήκουν στο group. H διαδικασία ολοκληρώθηκε το 2010 και τα τελευταία χρόνια πολλές εταιρείες στράφηκαν στις μηχανές της Sellita, που είναι νόμιμα αντίγραφα των μηχανών ΕΤΑ.

Η ETA 2824-2, στο εξωτερικό, χαρακτηρίζεται σαν "workhorse". Δηλαδή είναι μια μηχανή ανθεκτική, κατάλληλη για καθημερινή, σκληρή χρήση. Για αυτό και χρησιμοποιείται και σε στρατιωτικά ή και καταδυτικά ρολόγια. Πρωτο-παρουσιάστηκε το 1961, αν και σχεδιαστικά είναι συνέχεια της Eterna 1429. Αρχικά χτυπούσε με 18.000 παλμούς ανά ώρα, αλλά σήμερα λειτουργεί στους τυπικούς, για τις ελβετικές μηχανές, 28.800 παλμούς ανά ώρα. Είναι αυτόματη μηχανή, αλλά προσφέρει τη δυνατότητα να την κουρδίσουμε και από την κορώνα. Επίσης διαθέτει την λειτουργία που ονομάζεται  "hacking the second hand", δηλαδή όταν ρυθμίζουμε την ώρα σταματάει η λειτουργία του δείκτη δευτερολέπτων. Πέρα από την ώρα υπάρχει και ένδειξη της ημερομηνίας.

H ETA 2824 έχει 25 jewels, 25.6 mm (11½ ligne) διάμετρο και πάχος 4.6 mm. Σε σχέση με την "άλλη" ΕΤΑ, την 2892, αυτό που δείχνει να έχει σημασία είναι το γεγονός ότι είναι πιο "χοντρή", με μεγαλύτερο balance. Η 2892 έχει ίδια διάμετρο αλλά το πάχος της είναι 3.60 mm. Το αποτέλεσμα είναι η 2892 να θεωρείται, ίσως άδικα, πιο λεπτεπίλεπτη και κατάλληλη κυρίως για dress ρολόγια που δεν θα ταλαιπωρηθούν στις ....θάλασσες και τα βουνά.



Την 2824-2 τη βρίσκουμε σε τέσσερις εκδόσεις ("ποιότητες") Standard, Elaborated (=βελτιωμένη), Top και Chronometer[4]. Μερικές αλλαγές, σημαντικών κομματιών της, αλλά και καλύτερη ρύθμιση της χρονομετρίας της μπορούν να την βελτιώσουν απίστευτα. Φυσικά υπάρχει και ανάλογη αύξηση της τιμής της από την χαμηλότερη στην υψηλότερη έκδοση. Μην απορείτε, λοιπόν, όταν βλέπετε την ίδια θεωρητικά, μηχανή, σε ρολόγια που κοστίζουν λίγες εκατοντάδες ευρώ και σε ρολόγια που κοστίζουν λίγες χιλιάδες ευρώ.

Στο internet υπάρχουν πίνακες που μιλούν για τις διαφορές στη ρύθμιση και τα υλικά που έχουν οι διάφορες εκδόσεις της 2824:

the Standard grade is adjusted in two positions with an average rate of +/-12 seconds/day, with a maximum daily variation of +/-30 seconds/day

the Elaborated grade is adjusted in three positions with an average rate of +/-7 seconds/day, with a maximum daily variation of +/-30 seconds/day

while the Top grade is adjusted in five positions with an average rate of +/-4 seconds/day, with a maximum daily variation of +/-10 seconds/day

Η έκδοση Chronometer είναι μια Top grade που έχει πιστοποίηση καλή χρονομετρίας από κάποιον επίσημο οργανισμό όπως ο Ελβετικός COSC.


Αυτή η σπουδαία μηχανή φορέθηκε από τους περισσότερους φίλους του μηχανικού ρολογιού για αρκετές δεκαετίες. Το ερώτημα είναι αν έφτασε η ώρα της συνταξιοδότησης. H ETA παρουσίασε την C07.111 movement που πρωτοείδαμε στο Tissot Powermatic 80. Η νέα μηχανή βασίζεται στην 2824, προσφέροντας κάποιες βελτιώσεις. Το power reserve έχει ανέβει στις 80 ώρες, δηλαδή είναι σχεδόν διπλάσιο από αυτό που είχαμε ως τώρα. Αυτό έγινε "κατεβάζοντας" την συχνότητα λειτουργίας από 28,800 vph σε 21,600 vph, με την χρησιμοποίηση συνθετικών υλικών, όπως το silicon, στο escapement και μεγαλώνοντας τη διάμετρο του barrel πράγμα που αύξησε το μήκος του mainspring.



1 σχόλιο: